بررسی امکان توسل به مبانی مسئولیت غیرقراردادی در مطالبه خسارات قراردادی
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
میلاد رهام پور
1
(دانشجوی دکترای حقوق خصوصی،گروه حقوق خصوصی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه گیلان،رشت،ایران )
دکترسیدعلی جبار گلباغی ماسوله
2
(استادیار فقه و حقوق ،گروه حقوق،واحد لاهیجان،دانشگاه آزاداسلامی ، لاهیجان ، ایران، )
کلید واژه: تقصیر, ضرر, مسئولیت قراردادی, مسئولیت غیرقراردادی,
چکیده مقاله :
از ارکان مهم ایجاد مسئولیت در قبال خسارات وارده وجود تقصیر در فعل یا ترک فعل است. در حقوق ایران باتوجه به مقررات قانونی این امر نوعاً قابل احراز است و ریشه در فعلی دارد که تقصیر را در بطن خود جای داده است. از منظر قراردادی مطابق ماده 221 قانون مدنی ایران با وجود فقد پیشینه روشن فقهی حتی صرف عدم انجام تعهد تقصیر بوده و خسارت ناشی از آن قابل مطالبه است.. احراز ارکان مسئولیت قراردادی در مقایسه با مسئولیت خارج از قراردادی سهل تر است و بر مبنای جبران کامل خسارت حق انتخاب برای متضرر جهت مطالبه خسارت منعی به نظر نمی¬رسد. هدف این نوشتار بررسی اختیار متضرر برای نحوه مطالبه خسارت، بر مبنای قواعد مندرج در مسئولیت قراردادی و غیر آن است که با شیوه کتابخانه ای و مراجعه به مقالات مرتبط تدوین گردیده است.
One of the important bases to constitute the liability in remedies is the existence of fault at act and omission. in iranian law subject to the regulations, this matter is practically able to consider and related to an act that the fault would be involved in its notion. nevertheless in this matter there is not uniqe idea about bases and quality of fualt among the lawers that tends to contratual or not contarctual liability. on the side of contartual one with attention to code 221 of civil code of iran beaause of lacking clear jurisprudentic history even with definit breach of contract generate the liability and the remedies from it would be payable by causation. it is easier to discover the elements of contractual liability in comparsion with non contractual one and with attention to full compensate of remedies the right to choose between them two seems to be fine. the purpose is that looking for the authority for victim of a damage to choose that what bases noticed a bove is suitable for him. this artice is made by virtue of library searching and related articles.
فارسی
الف) کتابها
1) امامی، سید حسن. (1376). حقوق مدنی. چاپ هشتم. تهران: میزان.
2) ایزانلو، محسن (1382). شروط محدودکننده و ساقط کننده مسئولیت در قراردادها. چاپ دوم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
3) باریکلو، علیرضا (1399). مسئولیت مدنی. چاپ نهم. تهران: میزان.
4) شهیدی، مهدی (1386). آثار قراردادها و تعهدات. چاپ سوم. تهران: انتشارات مجد.
5) صفایی، حسین؛ کاظمی، محمود؛ عادل، مرتضی؛ میرزا نژاد، اکبر (1392). حقوق بیع بین المللی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6) عدل، مصطفی (1385). حقوق مدنی. چاپ سوم. قم: انتشارات طه.
7) کاتوزیان، ناصر (1376). قواعد عمومی قراردادها. جلد4. چاپ دوم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
8) کاتوزیان، ناصر (1393). الزامهای خارج از قرارداد (مسئولیت مدنی). جلد اول. چاپ سیزدهم. تهران: دانشگاه تهران.
9) محقق داماد، سیدمصطفی (1382). قواعد فقه. جلد اول. تهران: مجد.
10) وحدتی شبیری، سید حسن( 1388). مبانی مسئولیت مدنی قراردادی. چاپ سوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
ب) مقالات
1) بیگدلی، سعید (1396). «تبعیت مسئولیت قراردادی از اراده طرفین در قانون مدنی ایران». مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی. شماره 17. سال نهم. سمنان: دانشگاه سمنان. صص 59-89.
2) شیروی، عبدالحسین (1380). «نقد و بررسی مقررات آیین دادرسی مدنی راجع به مطالبه خسارت قراردادی و تأخیر تأدیه». مجله مجتمع آموزش عالی قم. . شماره 9. سال ششم، بهار و تابستان. صص 18-5.
3) کاتوزیان، ناصر (1388). «تحول مفهوم تصیر در حقوق مسئولیت مدنی». فصلنامه حقوق اسلامی. شماره 1. دوره 39. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صص. 189-214.
4) نعمت اللهی، اسماعیل (1394). «اصالت ضمان قهری و تقدم آن بر مسئولیت قراردادی در فقه امامیه». فصلنامه حقوق اسلامی. شماره 51. زمستان. سال سیزدهم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. صص 127-103.
عربی
1) ابن البراج، قاضی (1406). مهذب البارع. جلد2. قم: موسسة النشر الاسلامی.
2) انصاری، مرتضی بن محمد امین (1411ق). المکاسب. جلد 3. قم: دار الذخائر.
3) حلی، حسن بن یوسف (1418). قواعد الاحکام. جلد3. قم: موسسة النشر الاسلامی.
4) طباطبایی، علی (1420). ریاض المسائل. قم: موسسة النشر الاسلامی.
5) مقدس اردبیلی، احمد (1421). مجمع الفوائد و البرهان. جلد 10. قم: موسسة النشر الاسلامی.
6) مکارم شیرازی، ناصر (1411). قواعد فقهيه. جلد3. قم: مدرسه امير المومنين(ع).
7) موسوی خوانساری، احمد بن یوسف (1355). جامع المدارک في شرح المختصر النافع. جلد5. تهران: مکتبة الصدوق.
8) نجفی، محمدحسن (1401). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام. جلد 7 و 22. بیروت: دارالاحیاء التراث العربیه.
انگلیسی
1)Stone, richar (2002). The modern law of contract. 5th edition. London: Cavendish publishing.